AT ETERNITY’S GATE (2018) – U Van Gogovoj glavi
Helly Cherry
Reditelj Džulijan Šnabel upriličio je sebi neveliku, ali zanimljivu filmografiju, pored filma o progonjenom kubanskom pesniku Reinaldu Arenasu „Pre nego što padne noć“, koji je Bardemu doneo prvu nominaciju za Oskara, i zanimljivom, skoro eksperimentalnom filmu iz prvog lica „Ronilačko zvono i leptir“, sada nam predstavlja „At eternity’s gate“, film koji samo naizgled deluje kao biopik o jednom od najpoznatijih, ali i najtragičnijih slikara ere postimpresionizma – Vinsentu van Gogu.
Međutim, Šnabel se ne kreće striktno putem biopika koji prikazuje stasavanje i sazrevanje velikog slikara, koncentrišući se pre svega na nekoliko čvornih tačaka u Van Gogovom život – kao što je prijateljstvo s Gogenom, odsecanje uveta, ali i misteriozna smrt, da bi dočarao pre svega stanje u njegovoj glavi. Zahvaljujući tome i snimalački postupak je vrlo impresionističko-dokumentarni, umesto neutralne kamere koja statično prati Van Gogov život i stvaralaštvo, dobijamo jednu oživljenu, dinamičnu i vrlo pokretnu kameru koja „silazi“ međ narod i ponaša se kao jedan od svedoka Van Gogove sudbine izbiliza, često postajući i zamena za ono kako Van Gog percepira svet oko sebe. To može biti pomalo zamorno za kežual gledaoce koji nisu navikli na takav način tertiranja teme, koja bi u nečijim drugim rukama dobila konvencionalniji pristup, ali pruža izvestan odmak od tipičnog biopika i malo dinamizuje ustajalu formu, čak i odgovarajući Van Gogovom nestabilnom stanju uma koje ovaj film ponajviše ispituje baveći se, između ostalog, suštinom njegove inspiracije koja je često crpena iz mistične veze sa prirodom.
Otuda mnogo naizgled pustih kadrova u kojima Van Gog luta šumarcima, livadama i sl. tražeći klicu koja će zapaliti njegovu slikarsku imaginaciju, a koja u isto vreme korespondira sa onim što se odigrava u njegovoj glavi. Vilijem Defo (iako dosta stariji nego što je bio Van Gog u trenutku smrti) briljantno dočarava tu nestabilnost, senzibilnost, i skoro dečačku posvećenost i predanost slikarskom zanatu savršeno oličavajući Van Gogove sumnje u sopstveno stvaralaštvo i talenat koji su konstantno nailazili na osporavanje i neprihvatanje, tonući u ponorne rukavce njegove ličnosti. Moglo bi se reći da bez posvećenog performansa Vilijema Defoa ne bismo ni imali gledljiv film koji ume da se izgubi u nedostatu narativne čvrstine i previše slobodnom, lutalačkom stilu koji prkosi klasičnom biopiku, ali svi koji su zainteresovani za jedan netipični slikarski film treba da odgledaju i ovaj.
Slobodan Novokmet
Međutim, Šnabel se ne kreće striktno putem biopika koji prikazuje stasavanje i sazrevanje velikog slikara, koncentrišući se pre svega na nekoliko čvornih tačaka u Van Gogovom život – kao što je prijateljstvo s Gogenom, odsecanje uveta, ali i misteriozna smrt, da bi dočarao pre svega stanje u njegovoj glavi. Zahvaljujući tome i snimalački postupak je vrlo impresionističko-dokumentarni, umesto neutralne kamere koja statično prati Van Gogov život i stvaralaštvo, dobijamo jednu oživljenu, dinamičnu i vrlo pokretnu kameru koja „silazi“ međ narod i ponaša se kao jedan od svedoka Van Gogove sudbine izbiliza, često postajući i zamena za ono kako Van Gog percepira svet oko sebe. To može biti pomalo zamorno za kežual gledaoce koji nisu navikli na takav način tertiranja teme, koja bi u nečijim drugim rukama dobila konvencionalniji pristup, ali pruža izvestan odmak od tipičnog biopika i malo dinamizuje ustajalu formu, čak i odgovarajući Van Gogovom nestabilnom stanju uma koje ovaj film ponajviše ispituje baveći se, između ostalog, suštinom njegove inspiracije koja je često crpena iz mistične veze sa prirodom. Otuda mnogo naizgled pustih kadrova u kojima Van Gog luta šumarcima, livadama i sl. tražeći klicu koja će zapaliti njegovu slikarsku imaginaciju, a koja u isto vreme korespondira sa onim što se odigrava u njegovoj glavi. Vilijem Defo (iako dosta stariji nego što je bio Van Gog u trenutku smrti) briljantno dočarava tu nestabilnost, senzibilnost, i skoro dečačku posvećenost i predanost slikarskom zanatu savršeno oličavajući Van Gogove sumnje u sopstveno stvaralaštvo i talenat koji su konstantno nailazili na osporavanje i neprihvatanje, tonući u ponorne rukavce njegove ličnosti. Moglo bi se reći da bez posvećenog performansa Vilijema Defoa ne bismo ni imali gledljiv film koji ume da se izgubi u nedostatu narativne čvrstine i previše slobodnom, lutalačkom stilu koji prkosi klasičnom biopiku, ali svi koji su zainteresovani za jedan netipični slikarski film treba da odgledaju i ovaj.
Slobodan Novokmet