Retrospektiva: Kakva je bila 2022. u književnosti
Helly Cherry
Lagano ističu i poslednji dani 2022. godine. U ovom periodu obično se osvrćemo unatrag, pokušavamo da sumiramo sve ono što se dogodilo i sagledamo šta je to obeležilo godinu koja lagano, ali sigurno, ide u nepovrat. Po dobrom starom običaju sledi pregled svega onoga što se dogodilo na polju književnosti u prethodnoj godini.
Da krenemo redom:
Da krenemo redom:
U 2022. godini smo se prisetili...
Laguna:
Sledi spisak najznačajnijih književnih nagrada dodeljenih u 2022. godini:
Želimo vam srećne praznike i da vam police uvek budu pune dobrih knjiga.
- 400 godina od rođenja Molijera
- 250 godina od rođenja Novalisa i Semjuela Tejlora Kolridža
- 200 godina od rođenja Edmona de Gonkura
- 150 godina od rođenja Zejna Greja
- 100 godina od rođenja Džeka Keruaka, Kingslija Ejmisa, Alistera Maklina, Vaska Pope, Filipa Larkina, Kurta Vonegata i Žozea Saramaga
- 200 godina od smrti E.T.A. Hofmana i Persija Šelija
- 150 godina od smrti Teofila Gotjea
- 100 godina od smrti Marsela Prusta
- 100 godina od objavljivanja knjiga: „Uliks“ – Džejms Džojs (Geopoetika) i „Sidarta“ – Herman Hese (Miba books)
- Džek Higins (92), britanski autor trilera i špijunskih romana, poznat po delu „Orlovo gnezdo“ (Ukronija)
- Milovan Danojlić (85), srpski pisac i pesnik, poznat po romanu „Oslobodioci i izdajnici“ za kog je 1997. godine dobio NIN-ovu nagradu
- Piter Straub (79), američki autor horor romana, poznat po romanu „Priča o duhovima“ (Laguna) i po svojoj saradnji sa Stivenom Kingom na romanima „Crna kuća“ i „Talisman“ (Vulkan)
- Džozef Dilejni (77), britanski autor, poznat po romanu „Baukov šegrt“ (Laguna)
- Milovan Vitezović (77), srpski pisac, poznat po romanima „Šešir profesora Koste Vujića“ i „Lajanje na zvezde“ (Laguna)
- Radovan Beli Marković (74), srpski pisac, poznat po romanima „Lajkovačka pruga“ i „Orkestar na pedale“
- Nikolas Evans (72), američki autor, poznat po romanu „Šaptač konja“ (Narodna knjiga)
- Greg Ber (71), američki SF autor, poznat po romanima „Eon“ i „Darvinov radio“
- Havijer Marijas (70), španski autor, poznat po delima „Srce tako belo“, „Sutra u boju misli na mene“ (Evro Book) i „Zanesenosti“ (Čarobna knjiga)
- Hilari Mantel (70), britanska autorka, poznata po delima „Smrt – poslednje utočište“ (Arete), „Vučje leglo“ (Mladinska knjiga), „Leševe na videlo“ i „Ogledalo i svetlost“ (Čarobna knjiga)
- Melisa Benk (61), američka autorka, poznata po delu „Ženski vodič za lov i ribolov“ (Plato)
- Dejan Tiago-Stanković (57), srpsko-portugalski autor, poznat po delima „Estoril“, „Odakle sam bila više nisam“ i „Zamalek“ (Laguna)
- Markus Sedžvik (54), britanski autor romana za decu i omladinu, poznat po romanu „Krv zimske noći“ (Odiseja)
- Amitav Ghosh – The Living Mountain
- Barbara Kingsolver – Demon Copperhead
- Blake Crouch - Upgrade
- Bonnie Garmus – Lessons in Chemistry (Laguna: Lekcije iz hemije)
- Celeste Ng – Our Missing Hearts
- Colleen Hoover – Reminders of Him, It Starts with Us (Laguna: Sa nama počinje)
- Douglas Stuart – Young Mungo
- Elizabeth Strout – Lucy by the Sea
- Emily St. John Mandel – Sea of Tranquility
- Emma Straub – This Time Tomorrow
- George Saunders – Liberation Day: Stories
- Hanya Yanagihara – To Paradise
- Ian McEwan – Lessons
- Isabel Allende – Violeta (Kosmos izdavaštvo: Violeta)
- James S.A. Corey – Memory’s Legion
- Jennifer Egan – The Candy House (Kontrast: Kuća od slatkiša)
- Lucy Foley – The Paris Apartment (Laguna: Stan u Parizu)
- Maggie O'Farrell – The Marriage Portrait
- Marlon James – Moon Witch, Spider King
- Ocean Vuong – Time Is a Mother
- Quentin Tarantino – Cinema Speculation (u najavi za Lagunu)
- R.F. Kuang – Babel, or the Necessity of Violence
- Sarah J. Mass – House of Sky and Breath
- Stephen King – Fairy Tale
- Taylor Jenkins Reid – Carrie Soto is Back
- Victoria Aveyard – Blade Breaker
- Aleksandar Tanurdžić – Lakrimarijum (Prometej)
- Aleksandar Tešić – Kosingas: Buđenje Svarogovo 2 (Strahor)
- Aleksandra Mihajlović – Minijature (Ključ izdavaštvo)
- Ana Marija Grbić – Mrtvi na dodir (Geopoetika)
- Bojan Ljubenović – Ništa nije smešno (Laguna)
- Branko Rosić – Dolazak matadora (Laguna)
- Darko Tuševljaković – Hangar za snove (Biblioteka „Karlo Bijelicki“ Sombor)
- Dejan Ognjanović – Divlja kapela i druge priče (Sven)
- Dejan Tiago-Stanković – Odakle sam bila, više nisam (Laguna)
- Goran Marković – Doktor D. (Laguna)
- Goran Milašinović – Muk (Laguna)
- Goran Petrović – Papir, Ikonostas (Laguna)
- Ivan Nešić – Đavolski dobar bluz (Laguna)
- Ivana Dimić – Iz mrtvog ugla (Laguna)
- Jelena Lengold – Lakonogi dan (Arhipelag)
- Kornelije Kvas – Zenonov put (Službeni glasnik)
- Marko Popović – Jedini izlaz (Laguna)
- Miodrag Majić – Rudnik (Vulkan)
- Mirjana Đurđević – Mica, Beograd i odvratni Britanac (Laguna)
- Mirjana Novaković – Mir i mir (Laguna)
- Mladen Milosavljević – Večna kuća (Bedem knjige)
- Sanja Savić Milosavljević – Teferič na Slaviji (Bedem knjige)
- Siniša Soćanin – Mapa oproštaja (Laguna)
- Slobodan Tišma – Astal tiš riba friš. Život pesnika: political nigredo (Nojzac)
- Uglješa Šajtinac – Koljka i Sašenjka (Arhipelag)
- Uroš Petrović – Bajke: Prvih sedam (Laguna)
- Vedrana Rudan – Doživotna robija (Laguna)
- Vladimir Kecmanović – Kad đavoli polete (Laguna)
- Vladimir Kopicl – Paklena putarina (Laguna)
- Vladimir Vujinović – Slamar (Laguna)
Laguna:
- Džejms S. A. Kori – Pad nemani
- Džonatan Dimblbi – Barbarosa
- Džonatan Litel - Eumenide
- Džumpa Lahiri – Prebivališta
- Edvard Raderfurd – Kina
- Elif Šafak – Ostrvo nestalog drveća
- Erik Larson – Dani slave i očaja
- Frederik Bakman – Pobednici
- Kolson Vajthed – Ritam Harlema
- Kris Vitaker – Počnimo od kraja
- Kventin Tarantino – Bilo jednom u Holivudu
- Kurt Vonegat – Klanica pet
- Lusinda Rajli – Mala Italijanka
- Monik Rofi – Sirena sa Crne Konče
- Paolo Koeljo – Strelac
- Rik Riordan – Magnus Čejs i bogovi Asgarda: Mač leta
- Tejlor Dženkins Rid – Sedam muževa Evelin Hjugo
- Teri Pračet – Pod punom parom
- Tomas Tejlor - Malamander
- Toni Parsons – Ljudi iz susedstva
- Dejvid Selcer - Predskazanje
- Donato Karizi – Kuća bez sećanja
- Dženifer Sejnt - Arijadna
- Džim Harison – Legende o jeseni
- Džo Hil – Gas do daske
- Met Hejg – Ponoćna biblioteka
- Piter Benčli - Ajkula
- Silvija Moreno-Garsija – Meksička gotika
- Stiv Beri – Kajzerova mreža
- Suzan Stouks-Čapman – Pandora
- Tomas Sevidž – Moć psa
- Valeri Peren – Sveža voda za cveće
- Vanesa Len – Samo čudovište
- Dejmon Galgut – Obećanje, U nepoznatoj sobi
- En Mari O'Konor – Dama u zlatnom
- Lorenco Marone – Sve će biti savršeno
- Luis Sinkler – Glavna ulica
- Malkolm Lauri – Ispod vulkana
- Marija Duenjas – Sira
- Nikos Kazancakis – Grk Zorba
- Vladimir Nabokov – Pričaj, sećanje
- Abdulrazak Gurna – Napuštanje, Pored mora, Raj, Život posle života
- Danijel Kelman - Til
- Dejvid Gemel – Mač u oluji, Ponoćni soko
- Den Simons – Hiperion, Pad Hiperiona, Endimion, Uspon Endimiona
- Dž. K. Rouling – serijal Hari Poter
- Hilari Mantel – Ogledalo i svetlost
- Arnon Grunberg - Tirza
- Delfin DeVigan – Deca su zakon
- Lejla Slimani – Zemlja drugih
- Loren Grof – Matriksa
- Tove Deltevsen – Kopenhaška trilogija
- Viržini Depent – Čedo apokalipse
- Don DeLilo – Beli šum
- Džulijan Barns – Elizabet Finč
- Erlend Lu – Pakao
- Kristof Ransmajer – Majstor vodopada
- Artur Klark – 2061: Treća odiseja, 3001: Konačna odiseja
- Dejvid Foster Volas – Beskrajna lakrdija
- Magda Sabo – Abigel
- Šervud Andreson – Vajnsburg u Ohaju
- Artur Konan Dojl – Parazit
- Hauard Lavkraft – Snovita potraga za neznanim Kadatom
- Robert Vilijam Čejmbers – Žuti znak
- Vernon Li – Fantomski ljubavnik
- Čarls Grejber – Bolničar
- Endi Vir – Projekat očajnički pokušaj
- Kris Karter – Noćni lovac, Dželat
- Kristin Hana – Odleti, Ulica svitaca
- Džej Kristof – Carstvo vampira
- Džon Grin – Recenzija antropocena
- Sara Dž. Mas – Dvor magle i srdžbe, Dvor krila i propasti
- Tamzin Muir – Harou od devete
- H. Dž. Vels – Crvena soba
- Samjuel Beket – Mersije i Kamije
- Sergej Dovlatov – Pisma ženama, Marš usamljenih
- Benedikt Vels – Tvrdo srce zemlje
- Bernhard Šlink – Unuka
- Luj de Bernijer – Prašina što sa snova pada
- Dž.R.R. Tolkin – Hobit
- Holi Blek – Kraljica ničega
- Megi Stivoter – Gavran kralj
- Alesandro Bariko – Emaus, Varvari, Pijanista, Svila, Okean more, Ova priča
- Franc Kafka – Sabrana dela
- Marsel Prust – Tajanstveni gost i druge neobjavljene priče
- Ali Smit – Jesen, Zima, Proleće
- Ani Erno – Jedna žena, Zaposednutost
- Džoun Didion – Godina magijskog mišljenja
- Erik Vijar – Rat siromašnih
- Nikola Matje – Deca njihova za njima
- Almudena Grandes – Frankenštajnova majka
- Džejn Ostin – Lejdi Suzan
- Arne Dal – Dubina
- Katrine Engberg – Čuvar krokodila
- Džefri Arčer – Pismo-glava
- Imodžen Kili – Oslobođenje
- 21 antologija američke naučnofantastične priče
- Osamu Dazai – Kora bambusa, Učenica
- Brendon Sanderson – Careva duša
- Džim Bučer – Olujni front: Dosije Drezden
- Andre Žid – Tesna vrata
- Markus Grejl – Dorsi: pet opakih godina muzike za ceo život
- Šarmejn Vilkerson – Crna torta
- Kalam Toubin – Ljubav u mračno doba
- Hajnrih Bel – Sabrano ćutanje doktora Murkea i druge satire
- Kristofer Hajn – Samo sam svirao tango
- Roni O'Salivan – Roni – Autobiografija
- Kamij Lorans - Filip
Sledi spisak najznačajnijih književnih nagrada dodeljenih u 2022. godini:
- Nobelova nagrada: Ani Erno (Štrik: Zaposednutost, Jedna žena)
- Bukerova nagrada: Shehan Karunatilaka – The Seven Moons of Maali Almeida
- Bukerova internacionalna nagrada: Geetanjali Shree – Tomb of Sand
- Orvelova nagrada: Claire Keegan – Small Things Like These
- Pen/Fokner nagrada: Chloe Aridjis – Sea Monsters
- Pulicerova nagrada: Joshua Cohen – The Netanyahus: An Account of a Minor and Ultimately Even Negligible Episode in the History of a Very Famous Family
- Dilan Tomas nagrada: Patricia Lockwood – No One is Talking about This (Laguna: Ovo niko ne pominje)
- Volter Skot nagrada: James Robertson – News of the Dead
- Ženska nagrada za književnost: Ruth Ozeki – The Book of Form and Emptiness
- Kosta nagrada za knjigu godine: Hannah Lowe – The Kids
- Američka nacionalna nagrada za književnost: Tess Gunty – The Rabbit Hutch
- Gonkurova nagrada: Brigitte Giraud – Vivre Vite
- Strega nagrada: Mario Desiati – Spatriati
- Fikcija: Gabrielle Zevin – Tomorrow and Tomorrow and Tomorrow
- Misterija i triler: Nita Prose – The Maid (Vulkan: Sobarica)
- Istorijska fikcija: Taylor Jenkins Reid – Carrie Soto is Back
- Fantazija: Sarah J. Maas – House of Sky and Breath
- Romantika: Emily Henry – Book Lovers
- SF: Emily St. John Mandel – Sea of Tranquility
- Horor: Jason Rekulak – Hidden Pictures
- Humor: Jenna Fisher & Angela Kinsey – The Office BFFs
- Publicistika: Brene Brown – Atlas of the Heart
- Memoari i autobiografija: Jennette McCurdy – I'm Glad My Mom Died
- Istorija i biografija: Huw Lemmey & Ben Miller – Bad Gays: A Homosexual History
- Grafički romani i stripovi: Alice Osman – Heartstopper 4 (Spektar knjiga je objavila prva dva dela ovog serijala: Leptirići)
- Poezija: Amanda Gorman – Call Us What We Carry
- Debi roman: Bonnie Garmus – Lessons in Chemistry (Laguna: Lekcije iz hemije)
- YA fikcija: Jennifer Lynn Barnes – The Final Gambit
- YA fantazija: V.E. Schwab – Gallant
- Dečiji roman: Andie Powers & Betsy Petersen – I Am Quiet
- Hugo nagrada: Arkady Martine – A Desolation Called Peace
- Nebula nagrada: P. Djeli Clark – A Master of Djinn
- Lokus nagrada za naučnu fantastiku: Arkady Martine – A Desolation Called Peace
- Lokus nagrada za fantaziju: Fonda Lee – Jade Legacy
- Lokus nagrada za horor: Stephen Graham Jones – My Heart Is a Chainsaw
- Lokus nagrada za YA: Charlie Jane Anders – Victories Greater Than Death
- Lokus nagrada za prvi roman: P. Djeli Clark – A Master of Djinn
- Nagrada Artur Klark: Harry Josephine Giles – Deep Wheel Orcadia
- Nagrada Filip K. Dik: Kali Wallace – Dead Space
- Nagrada britanskog udruženja za SF (BSFA): Adrian Tchaikovsky – Shards of Earth
- Nagrada Širli Džekson: Stephen Graham Jones – My Heart Is a Chainsaw
- Nagrada Edgar: James Kestrel – Five Decembers
- Nagrada Brem Stoker: Stephen Graham Jones – My Heart Is a Chainsaw
- NIN-ova nagrada: Milena Marković – Deca (LOM)
- Nagrada „Beogradski pobednik“: Drago Kekanović – Privrženost (Laguna)
- Nagrada „Meša Selimović“: Vesna Kapor – Nebo, tako duboko (Srpska književna zadruga)
- Nagrada „Ivo Andrić“: Igor Marojević – Slikopisanje (iz knjige „Sve za lepotu“) (Dereta)
- Kočićevo pero: Miloš Latinović - Etape noći (Vulkan) i Enes Halilović – Sekvoja (Kulturni centar Novog Sada)
- Nagrada „Stevan Sremac“: Ana Marija Grbić – Srneća leđa (Geopoetika)
- Nagrada „Miroslav Dereta“: Sonja Ražnatović – Morbus Mundi (Dereta)
- Nagrada „Politikinog zabavnika“: Milka Knežević Ivašković – Tarakan (NNK International)
- Vitalova nagrada „Zlatni suncokret“: Milica Vučković – Smrtni ishod atletskih povreda (Booka)
- Nagrada „Stanislav Lem“ za fantastiku u srpskoj književnosti: Oto Oltvanji
- All Quiet on the Western Front – Erich Maria Remarque (Kosmos: Na zapadu ništa novo)
- Blonde – Joyce Carol Oates
- Death on the Nile – Agatha Christie (Laguna: Smrt na Nilu)
- Deep Water – Patricia Highsmith
- Firestarter – Stephen King (Vulkan: Potpaljivačica)
- Hellraiser (po priči: The Hellbound Heart) – Clive Barker
- Il Colibri – Sandro Veronesi (Akademska knjiga: Kolibri)
- Lady Chatterley's Lover – D.H. Lawrence (Laguna: Ljubavnik ledi Četerli)
- Le otto montagne – Paolo Cognetti (Laguna: Osam planina)
- Matilda the Musical – Roald Dahl (Kosmos: Matilda)
- Mr Harrigan's Phone – Stephen King (Vulkan: Ako krvari, priča Telefon gospodina Harigana)
- Mrs Harris Goes to Paris – Paul Gallico
- Munich: The Edge of War – Robert Harris (Laguna: Minhen)
- No Exit – Taylor Adams (Vulkan: Bez izlaza)
- Operation Mincemeat – Ben Mcintyre
- Persuasion – Jane Austen (Vulkan: Pod tuđim uticajem)
- Pinocchio – Carlo Collodi (Pčelica: Pinokio)
- The Amazing Maurice – Terry Pratchett (Laguna: Neverovatni Moris i njegovi školovani glodari)
- The Bad Guys – Aaron Blabey (Laguna: Loši momci)
- The Black Phone – Joe Hill
- The Good Nurse – Charles Graeber (Stela: Bolničar)
- The Pale Blue Eye – Louis Bayard (Stela: Kroz oči Alana Poa)
- The School for Good and Evil – Soman Chainani
- The Storied Life of A.J.Fikry – Gabrielle Zevin (Laguna: Sabrana dela Ej Džej Fikrija)
- The Wonder – Emma Donoghue
- Where the Crawdads Sing – Delia Owens (Vulkan: Tamo gde rakovi pevaju)
- White Noise – Don DeLillo (Geopoetika: Beli šum)
- Anatomy of a Scandal – Sarah Vaughan (Vulkan: Anatomija skandala)
- Conversations with Friends – Sally Rooney (Geopoetika: Razgovori s prijateljima)
- Fleishman Is in Trouble – Taffy Brodesser-Akner (Laguna: Flajšman je u škripcu)
- Heartstopper – Alice Oseman (Spektar knjiga: Leptirići)
- House of the Dragon (po knjizi Fire and Blood) – George R. R. Martin (Laguna: Vatra i krv)
- Interview with the Vampire – Anne Rice (Čarobna knjiga: Intervju sa vampirom)
- Let the Right One In – John Ajvide Lindqvist (Evro book: Pusti pravog da uđe)
- Pachinko – Min Jin Lee (Laguna: Pačinko)
- Pieces of Her – Karin Slaughter (Kamelia: Deo nje)
- Reacher (po knjizi Killing Floor) – Lee Child (Laguna: Mesto zločina)
- Rings of Power – J.R.R. Tolkien (Publik Praktikum)
- The Essex Serpent – Sarah Perry (Dereta: Eseška zmija)
- The Man Who Fell to Earth – Walter Tevis
- The Midnight Club – Christopher Pike
- The Peripheral – William Gibson (Miba Books: Periferal)
- The Summer I Turned Pretty – Jenny Han (Urban Reads: Leto kad sam postala lepa)
- The Time Traveler's Wife – Audrey Niffenegger (Laguna: Vremeplovčeva žena)
- Vampire Academy – Richelle Mead (Laguna: Vampirska akademija)
- Charles Frazier – The Trackers
- Colson Whitehead – Crook Manifesto
- Holly Black – The Stolen Heir
- Jojo Moyes – Someone Else's Shoes
- Justin Cronin – The Ferryman
- Kate Morton - Homecoming
- Leigh Bardugo – Hell Bent
- Margaret Atwood – Old Babes in the Wood
- Mark Dawidziak – A Mystery of Mysteries: The Death and Life of Edgar Allan Poe
- Martha Wells – Witch King
- Paul Auster – Bloodbath Nation
- Prince Harry – Spare
- R.F. Kuang – Yellowface
- Salman Rushdie – Victory City
- Silvia Moreno – Garcia – Silver Nitrate
- Stephen Graham Jones – Don't Fear the Reaper
- Tahereh Mafi – These Infinite Threads
Želimo vam srećne praznike i da vam police uvek budu pune dobrih knjiga.
Kristijan Vekonj